مقدمه

نخستین تعریف علمی «بازی جدی» توسط Clark Abt در سال 1970 ارائه شد.«بازی جدی» بازی دیجیتالی است که هدفش فراتر از سرگرمی است؛ ویژگی‌های کلیدی بازی‌های جدی شامل: هدف‌محور بودن، تعامل‌پذیری، سرگرم‌کننده بودن در عین داشتن پیام آموزشی یا اجتماعی. بنابراین می‌توان بازی جدی را ترکیبی از سه بعد دانست: سرگرمی + آموزش/پیام + چندرسانه‌ای بودن.
پیش‌بینی می‌شود تا سال 2023، بازار جهانی بازی‌های جدی به بیش از 9 میلیارد دلار برسد.در ایران نیز تولید این بازی‌ها رشد کرده، اما هنوز تا رسیدن به سطح تجاری و اثربخشی جهانی فاصله دارد.

بازی‌های جدی بر اساس هدف و مخاطب در چند دسته قرار می‌گیرند:

آموزشی: برای یادگیری مفاهیم علمی، تاریخی یا مهارت‌های عملی. 

سازمانی و حرفه‌ای: برای آموزش کارکنان و شبیه‌سازی موقعیت‌های واقعی. 

سلامت و توانبخشی: برای درمان یا آگاهی از بیماری‌ها.

تبلیغاتی و برندینگ: معرفی محصولات یا ارزش‌های برند از طریق تجربه بازی. 

سیاسی و اجتماعی: افزایش آگاهی عمومی و مشارکت مدنی در موضوعات اجتماعی یا انتخاباتی.

جایگاه جهانی و ایران

بازار جهانی بازی‌های جدی تا سال ۲۰۲۳ بیش از ۹ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده است. در کشورهای پیشرفته، این حوزه در آموزش، پزشکی، محیط‌زیست و ارتش به‌صورت گسترده به کار می‌رود.

در ایران، بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای با برگزاری جشنواره‌ها و حمایت از تولیدکنندگان داخلی، مسیر رشد این حوزه را هموار کرده است. هرچند صنعت بازی جدی در کشور هنوز نوپا است، اما ظرفیت بالایی برای توسعه آموزشی، فرهنگی و درمانی دارد.

جمع‌بندی

بازی‌های جدی پلی میان دانش، فناوری و تجربه انسانی‌اند. آن‌ها نشان داده‌اند که یادگیری و تغییر رفتار می‌تواند با لذت و تعامل همراه باشد. این بازی‌ها آینده‌ای را ترسیم می‌کنند که در آن آموزش، سلامت و فرهنگ با زبان جذاب بازی بیان می‌شود.

برای دریافت و مشاهده متن کامل به لینک زیر مراجعه فرمایید.

https://direc.ircg.ir/wp-content/uploads/2025/11/PersianSeriousGames0622-1.pdf